سود پرک چیست ؟
سود پرک یا سود کاستیک پرک یا همان هیدروکسید سدیم پرک NAOH ، ورقه های نازکی سفید رنگی هستند که جاذب رطوبت بوده و قابلیت انحلال در آب را دارند. این ماده از تبخیر سود کاستیک مایع که خود از طریق فناوری ممبرانی تولید شده است بدست می آید.
سود پرک یا سدیم هیدروکسید (Sodium hydroxide)یا کاستیک سودا (Caustic Soda) یا سود سوزآور با فرمول شیمیایی NaOH که مادهای جامد و سفیدرنگ با دمای ذوب ۱۳۹۰درجه سانتیگراد و چگالی ۲٬۱۳ میباشد. سود پرک ، به سهولت میتواند رطوبت هوا را جذب نماید و به همین دلیل، باید هنگام حمل و نقل، تحت پوششهای حفاظتی لازم قرار گیرد
روشهای تولید سود پرک
برای دستیابی به چنین هدفی از سود مایع استفاده میکنند. در واقع سود مایع در طی فرایندهایی چون تغلیظ و تبخیر به سودپرک تبدیل میشود. دقت داشته باشید که برای تولید این ماده، در ابتدا ۵۰ درصد سود مایع را با استفاده از تانکرهای حملونقل به کارخانههایی که در راستای تولید سودپرک فعالیت دارند، میبرند و آن را وارد فرایند تبخیر میکنند. در نتیجه آب موجود در آن تبخیر میشود و با گذشت زمان سودپرک ۹۸ درصد یا ۹۹ درصد تولید میشود .
کاربردهای سود پرک در صنایع گوناگون
آرایشی و بهداشتی
چرم، رنگرزی و نساجی
کاغذ و کارتن سازی
داروسازی
گالوانیزه و آبکاری
چربی گیری و پاک کننده ه
روش نگهداری سود پرک چیست؟
برای نگهداری اصولی از سودپرک ها باید آنها را جدای از هر ماده شیمیایی دیگری خصوصا مواد منفجره، فلزات، اسید ها، پراکسید های آلی و … قرار دهید.
معمولا سدیم هیدروکسید ها را در ظرف هایی استوانه ای که فولادی اند ذخیره می کنند ولی بهتر است از مخازنی که جنس رزین های مصنوعی مقاوم به ترکیبات قلیایی دارند استفاده کنید. در ضمن حتما برای جلوگیری از خوردگی ظرف ها و جذب رطوبت، سعی کنید محل نگهداری خشکی را انتخاب کنید.
از موارد ضروری دیگری که برای نگهداری سودپرک لازم به ذکر است، عایق بودن محیط و برخورداری از سیستم گرمایشی و تهویه مناسب است و اینکه باید در آن محوطه مقدار زیادی آب در دسترس باشد تا در صورت ریخته شدن احتمالی سدیم هیدروکسید، بتوان خطرات آنرا خنثی نمود.
خصوصیات سود پرک :
این ماده جامدی بی بو ، بلورین سفید و شفاف ، غیر فرار و دارای خاصیت خورندگی بالاست،که رطوبت هوا را به راحتی جذب می کند .
و هنگامی که با آب حل شود یا با اسید خنثی می گردد گرمای قابل توجهی از خود تولید می کند .
خصوصیات فیزیکی سود پرک:
وزن مولکولی سود پرک : ۰۱ /۴۰
نقطه ذوب سود پرک :۱۲ درجه سانتیگراد
نقطه جوش سود پرک:۱۴۰ درجه سانتیگراد
دانسیته نسبی سود پرک:۱/۵۳ (محلول ۵۰%)، ۲ در دمای ۱۵/۵ درجه سانتیگراد (محلول ۷۳% –۷۰%)
حلالیت سود پرک در آب:۱۰۹ گرم در ۱۰۰ میلیلیتر در دمای ۲۰ درجه سانتیگراد
فرمول شیمیایی : NaOH
بسیار محلول در آب، الکل، گلیسیرین و متینول است
برای تشکیل کربنات سدیم با دی اکسید کربن واکنش می دهد
نوع باند: یونی
این ماده شیمیایی پر مصرف دارای قابلیت های بالایی می باشد که با توجه به کیفیت تولیدی آن می توان آن را مورد استفاده قرار داد
واکنش سود با اسید
هیدروکسید سدیم با اسیدهای پروتیک واکنش داده و آب و نمک های مربوطه را تولید می کند. به طور کلی، چنین واکنش های خنثی سازی با یک معادله یونی خالص ساده نشان داده می شوند:
این نوع واکنش با یک اسید قوی گرما آزاد می کند و از این رو گرمازا است. از چنین واکنش های اسید باز می توان برای تیتراسیون نیز استفاده کرد. با این حال، هیدروکسید سدیم به عنوان یک استاندارد اولیه استفاده نمی شود زیرا نمناک است و دی اکسید کربن را از هوا جذب می کند.
چرا از کلمه سوز آور در نام گذاری آن استفاده شده است؟
دلیل این نامگذاری این است که این ترکیب شیمیایی با توجه به ماهیتی که دارد در صورت تماس با پوست یا چشمان انسان سبب سوزش و خارش می شود.
این نکته را به یاد داشته باشید که اگر این تماس از شدت بیشتری برخوردار باشد می تواند سبب آسیب های شدید پوستی و حتی کوری شود، پس در هنگام استفاده از سود سوز آور ایمنی و احتیاط را در دستور کار خود قرار
دهید
.
این ماده شیمیایی در الکل و آب به حالت محلول تغییر فاز می دهد.
هیدروکسیم سدیم یا سود پرک یکی از عوامل اصلی در تولید نمک های سدیم و اکثر شوینده های موجود در بازار هستند.
جالب است بدانید که برای تنظیم کردن میزان pH در فرآیند ساخت و تولید کاغذ و مواد شوینده موجود در بازار از سدیم پرک به وفور استفاده می شود.
کاربرد کاستیک سودا یا سود سوز آور در تصفیه آب
یکی از کاربردهای بسیار مهم این مواد قلیایی در تصفیه آب می باشد که از خاصیت تنظیم ph این ترکیبات برای کاهش خاصیت خورندگی آب استفاده میشود. یکی از مهم ترین گام ها در تصفیه آب، کلر زنی می باشد که برای گند زدایی و از بین بردن باکتری ها و عوامل بیماری زا از آن استفاده میشود. پس از مرحله کلر زنی، ph آب دچار تغییر شده و خاصیت قلیایی آن افزایش پیدا نموده و باعث میشود تا لوله ها و تاسیسات دچار خوردگی شوند. به همین دلیل از کاستیک سودا یا سود پرک برای تنظیم ph آب در این گام استفاده می شود.
نکته بسیار مهم در استفاده سود سوز آور در تصفیه آب های آشامیدنی، اندازه گیری مقدار کاستیک سودا پس از مرحله تصفیه و قبل از مصرف آن می باشد. افزایش بیش از اندازه این مواد در آب منجر به بروز بیماری های متعددی در انسان شده و به پوست نیز آسیب های جدی وارد می کند.